PERSONEL DİSİPLİN SORUŞTURMASI
Üniversitemiz personeli ile ilgili disiplin soruşturmaları "Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği" hükümleri doğrultusunda yürütülür.
Bu Yönetmelikte öngörülmüş disiplin cezaları; uyarma, kınama, yönetim görevinden ayırma, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, görevinden çekilmiş sayma, üniversite öğretim mesleğinden veya kamu görevinden çıkarma cezalarıdır. Ağırlıklarına göre, hangi fiillerin hangi cezaları gerektirdiği Yönetmelikte ayrı ayrı belirtilmiştir.
Gerek soruşturmanın açılmasında gerekse yürütülmesinde ve sonuçlandırılmasında zamanaşımı ile ilgili yönetmeliğin 19. maddesi hükümlerine uyulması gerekmektedir. Buna göre yönetmelikte sayılan disiplin suçu niteliğindeki fiil ve halleri işleyenler hakkında bu fiil ve hallerin işlenildiğinin soruşturmaya yetkili amirlerce öğrenildiği tarihten itibaren;
a - Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına,
b - Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına,
Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Soruşturmaya Soruşturma Onayı(Örnek:1) ile başlanır ve soruşturmacı, onayın tebliğinden itibaren en geç 2 ay içerisinde soruşturmayı bitirir. Bu süre içerisinde soruşturma bitirilemiyor ise, soruşturmacı gerekçeli olarak ek süre talebinde bulunur(m.22).
Soruşturmacı soruşturulana, hakkında disiplin soruşturması açılan fiilin neden ibaret olduğunu, belirtilen süre içerisinde savunmasını yapmadığı takdirde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağını bildiren bir Savunmaya Davet Yazısı tebliğ eder(Örnek: 2). Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturulan, kendisine savunma için 7 (yedi) günden az olmamak üzere verilen süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yazılı veya sözlü olarak yapabilir(m.24). Soruşturmacı gerek gördüğü takdirde soruşturma süresince soruşturulanın sözlü ifadesine her zaman başvurabilir. Soruşturulanın ifadesi alınırken yemin ettirilmez. Soruşturmacı tanık dinleyebilir(Örnek: 3). Tanık ifadeleri yeminli olarak alınır(Örnek:4). Ancak soruşturulana yemin verilmez. Soruşturmacı, keşif yapabilir ve bilirkişiye başvurabilir.
Her soruşturma işlemi bir tutanakla tespit olunur. Tutanakta, işlemin nerede ve ne zaman yapıldığı, işlemin mahiyeti, kimlerin katıldığı, ifade alınmış ise, sorulan soruları ve cevapları belirtecek biçimde düzenlenir. Tutanak; soruşturmacı, katip, ifade sahibi veya keşif sırasında hazır bulundurulanlar tarafından imzalanır.
Soruşturma sonucunda soruşturmacı tarafından Soruşturma Raporu düzenlenir(m.25)(Örnek:5). Raporda; soruşturma onayı, soruşturmaya başlama tarihi, soruşturulanın kimliği ve resmi sıfatı, suç konuları, soruşturma safhaları, deliller ve alınan savunma özetlenir. Raporda, her suç unsuru ayrı ayrı tahlil edilerek, delillere göre suçun sabit olup olmadığı tartışılır. Soruşturulanın iyi halinin değerlendirilmesi durumunda adı geçen Yönetmeliğin 16. maddesi uygulanarak bir derece hafif olan ceza teklif edilebilir. Disiplin cezası verilmesine neden olumsuz bir fiil veya halin tekerrüründe ise Yönetmeliğin 15. maddesi uygulanarak bir ağır derece disiplin cezası teklif edilir.
Disiplin soruşturmasına konu olan fiilin, ilgili tarafından işlendiği kesin olarak kanıtlanamıyorsa süpheden sanık yararlanır ilkesi gereği ilgiliye disiplin cezası verilmez. Disiplin cezası verilirken, Anayasal bir ilke olan ölçülülük ilkesi dikkate alınmalı; disiplin cezası, fiilin ağırlığı ile orantılı olmalıdırAynı fiilin, Yönetmeliğin disiplin suçunu düzenleyen birden fazla hükmünü ihlal etmesi halinde (fikri içtima), cezalandırmanın nasıl yapılacağı konusunda Yönetmelikte bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda sanık hakkında en ağır disiplin cezasını gerektiren hüküm uygulanacaktır. Daha önce disiplin cezası verilmesine neden olmuş bir fiilin, cezanın sicilden silinmesine ilişkin süre içinde yeniden işlenmesi halinde (tekerrür), bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derece cezayı gerektiren ve fakat farklı bir fiil nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulanmasında bir derece ağır ceza verilir (m. 15).
Geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu olan ve iyi veya çok iyi derecede sicil alan yönetici ve öğretim elemanları ile memurlar ve diğer personel için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir (m. 16). Bu hafifletici nedenin uygulanması, disiplin cezasını vermeye yetkili merciin takdirindedir. Bununla birlikte, Danıştaya göre; idare, bu koşulları sağlayan ilgili hakkında sözkonusu hafifletici nedeni uygulamaması halinde, bunun gerekçesini göstermek zorundadır. Danıştay, haksız tahrikin disiplin cezaları bakımından da uygulanacağını kabul etmiştir
Disiplin cezasının verilmesine ilişkin kararda, karara karşı başvurulabilecek yollar ve süresi gösterilmelidir. (Anayasa m. 40/2).
Süresi içinde tamamlanan soruşturma dosyası soruşturmayı açan makama soruşturmacı tarafından teslim edilir. Varsa belgelerin asıl veya onaylı suretleri bir dizi pusulasına bağlanarak rapora eklenir. Yükseköğretim kurumlarının bütün personeli, soruşturmacıların her türlü bilgi, belge, dosya ve başka belgeleri hiçbir gecikmeye mahal bırakmaksızın vermeye ve istenecek yardımları yerine getirmeye mecburdurlar. Bütün bu işlemler gizlilik ilkesi içinde yürütülür.
Yönetmeliğin 42. maddesi uyarınca;
- Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları, soruşturmanın tamamlandığı tarihten itibaren 15 (on beş) gün içinde fakülte dekanı, yüksekokul/enstütü müdürü tarafından verilmek zorundadır.
- Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde soruşturma dosyasının, karar bildirmek üzere disiplin kuruluna 15 gün içinde tevdi edilmesi ve disiplin kurulunun dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre karar vermesi gerekmektedir.
- Üniversite öğretim mesleğinden veya kamu görevinden çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, Yüksek Disiplin Kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır.
Soruşturma dosyası disiplin kurulunda görüşülürken raportör tayinine gerek görülmesi halinde, Yönetmeliğin 38. maddesi gereğince dosyanın raportör üyeye verilmesini müteakip, raportör üye incelemesini en geç 5 (beş) gün içinde tamamlar ve hazırlayacağı raporu disiplin kuruluna sunar. Ayrıca soruşturmacıların disiplin kurulunda oy kullanamayacağı hususu göz önünde bulundurulmalıdır.
Yönetmeliğin 45. maddesine göre ceza vermeye yetkili amirler tarafından verilen disiplin cezaları bu amirlerce; disiplin kurullarınca verilen cezalar bu kurulların Başkanı ve üyelerince kararların imzalarının tamamlanmasını izleyen en çok on gün içinde ilgililere tebliğ olur. Ayrıca disiplin kurulu kararlarına dayanılarak verilmiş olan cezalarda bu kararlar da eklenir. Disiplin cezasının tebliği sırasında usul ve süresi yazılı olarak hatırlatılır. Evrakın elden verilmesi halinde alınacak imzalı belge dosyada muhafaza edilir. Diğer hususlarda 7201 Sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
Alt birimlerce açılan ve sonuçlandırılan disiplin soruşturma dosyaları 2 (iki) nüsha halinde Rektörlüğe gönderilir.
Örnek:1
Personel Soruşturma Onayı
Sayı :
Konu :
Sayın (Görevlendirilen Soruşturmacı)
İlgi :
.........................(personelin çalıştığı birim ve unvan) görev yapmakta olan ........................(personelin ismi) ..............................................................(İşlediği iddia edilen fiil ayrıntılı olarak belirtilecektir.) ilgi yazı/tutanakile bildirilmiştir.
Söz konusu iddialara istinaden, ....................(personelin ismi) hakkında Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 17 nci maddesi gereğince disiplin soruşturması açılmış olup, bu soruşturmada soruşturmacı olarak görevlendirilmiş bulunmaktasınız.
....................(personelin ismi) hakkında düzenleyeceğiniz soruşturma raporu ve dosyasını süresi içerisinde Dekanlık/Müdürlük Makamına teslim etmeniz hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Dekan/Müdür
EKLER :
1-
Örnek:2
Savunmaya Davet Yazısı Örneği
Sayın .........................
İlgi:
............................ (hangi konuda soruşturma açıldığı yazılacak) iddiasıyla hakkınızda açılan disiplin soruşturmasında ilgi yazı ile soruşturmacı olarak görevlendirildim.
Bu konuda yazılı savunmanızı ........................................(bu yazının tebliğinden itibaren 7 (yedi) günden az olmamak üzere süre verilerek, savunmanın verileceği yer, tarih ve saat yazılacak) tarafıma vermenizi, aksi takdirde savunma yapmaktan vazgeçmiş sayılarak dosyadaki bilgi ve belgelere göre hakkınızda gerekli kararın verileceği konusunda bilgilerinizi rica ederim. .../.../......
Soruşturmacı
Adı -Soyadı
İmza
Tebellüğ Ettim
Adı- Soyadı
İmza
Tarih
Örnek:3
TANIK İFADE DAVET YAZISI
/.../20
Sayın ;
Yürütmek üzere görevlendirildiğim bir soruşturmada tanıklığınıza ihtiyaç duyulmuştur. Tanık olarak ifadenize başvurmak üzere 01.04.2009 tarihinde saat 16:00da Rektörlük Hukuk Müşavirliği ofisinde hazır bulunmanızı, aksi halde hakkınızda yasal işlem yapılacağı hususunda bilgilerinizi rica ederim.
..
Soruşturmacı
Örnek:4
Tanık İfade Tutanağı Örneği
TANIK İFADE TUTANAĞI
..........(soruşturmanın kim hakkında açıldığı ve soruşturma konusu tanığa anlatılacak) bu konuda tanık sıfatıyla bilgisine başvurulma gereği görülen ............................. anlatıldı. (Usulüne uygun olarak yemini yaptırıldı.) Konu ile ilgili olarak bildiklerini tanık sıfatıyla anlatması istendi.
.............. (tanık kendi beyanıyla kendini tanıtacak) beyan eden .............. , .../.../.... tarihinde alınan ifadesinde;
SORU 1:
CEVAP 1:
dedi. İlave edeceği başka bir husus olup olmadığı soruldu. Yoktur dedi. . yemin ederim dedi. Tutanak kendisine okundu. Yazılanların söylediklerinin aynısı olduğunu beyan etmesi üzerine tutanak birlikte imzalandı. ..../..../.........
İfadeyi Yazan İfade Sahibi İfadeyi Alan
Soruşturmacı
Örnek:5
SORUŞTURMA RAPORU
1-SORUŞTURMAYI AÇAN :Soruşturmayı açan makam. (Fak./yük.ok./enst.)
2- SORUŞTURMANIN NE
SURETLE BAŞLADIĞI : Soruşturma açmaya yetkili makamın soruşturma onayı ve soruşturmanın başlangıç tarihi.
3- SORUŞTURULAN : Soruşturulanın kimliği, bölümü sınıfı
4- SORUŞTURMA KONUSU : Kısaca soruşturma konusu yazılır.
5-SORUŞTURMANIN SAFHALARI : (Soruşturma safhaları yazılacaktır. Örneğin, soruşturma emri alınması ile soruşturmaya başlandı, tanıklar dinlendi, öğrencinin daha önce ceza alıp almadığına ilişkin ilgili birime yazı yazıldı, keşif yapıldı, delillere ulaşıldı, sanığın ifadesi alındı, vesaire.)
6- DELİLLER : Soruşturma sırasında yararlanılan deliller yazılır.
7-DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ :Alınan ifadeler ve diğer deliler özetlenerek deliller değerlendirilir.
8 - KANAAT VE SONUÇ : Soruşturmacı kanaatini ve teklifini sunar.
Soruşturmacı Adı soyadı
(Tarih, unvan, imza)